Mustafa’yi sonunda seyredebildim.. Su “yalniz adam” takintisi daha iyi bir filmi engellemis.
Written on June 16, 2009 by ozan
Turkiye’yi kasip kavuran “ikinci Cumhuriyetci” filmi mi, Ataturk’e iyilik mi etti kotuluk mu kisirdongulerinde bogulmaya hic gerek yok.
Can Dundar iyi ki boyle bir film yapmis.. Keske daha cok insan denese.. Ama bence maalesef aman aman bir belgesel olamamis yine.
Samsun’a ciktiginda yaninda kim vardi? Ilk hangi koyu, hangi asireti ikna etti?
Kazim Karabekir neden onu “satmadi”?
Boyle seylerin detayina gir mesela.
Ankara’nin parasi, pulu, pek silahi kalmadiginda, bizzat Lenin’den, Bolsevik’ten yardim gelmesi.. Sandik, sandik, para, para..
Ataturk’un bunun uzerine, “Bati bir Islam ulkesini daha fethetmek pesinde.. Koylerimizle buna engel olacagiz.. Islam dunyasi ile komunizm el ele emperyalistlere karsi savasacak” mektubu.. Siyaseti..
Bunlar onemli seyler.. Bu tur detaylar artmali.
Meshur Izmir suikasti? Kazim Karabekir ve arkadaslari onu gercekten oldurmeye calisti mi? Ataturk neden affetti?
Fikriye vs Latife kismi guzel.. Fikriye’nin intihari vb zaten etkileyici.. Ataturk, Bati icin “modern Turk kadinini” buldum diye fotograflardan oldukca “daha az guzel” oldugu anlasilan Latife ile evleniyor.
Belli daha guzel Fikriye’yi unutamiyor. Arada kaliyor.. Sonra da Dogulu, Dogulu “orduyu idare ettim, bir kadini edemedim” yaziyor! ;) Sapina kadar maco bir an.. Ama adamla ilgili aydinlatici.
Gencliginde bir gece bir kadin, “bizim ulkemizde bu danslar hic olmayacak mi?” Dediginde sinirleniyor.
“Bir gun kudret elime gecerse yapacagim.. Ama cahillerin benim seviyesine gelmesini bekleme luksum yok.. Cok hizli hamlelerle onlari kendi seviyemize cekecegim” yazmis.
Cok halk adami kelimeleri degil ;) ama belki o kararlilik yuzunden yapti, yapabildigini.
Meclisi kurarken, gununu Cuma’ya alacak denli dine dayaniyor.. Ama olmeden son Meclis konusmasi, “biz hakikati gokten inende degil, bilimde aradik” dahi diyor.. Can Dundar’in sectigi belli gunluk notlarindan dine, hatta Yaradana inanci bile sorgulanir, ki okurlarin cogunu sasirtmaz herhalde, ama hassas konular.
Benim icin muthis olan yine Ismet Inonu ile bizzat yazismalarini iceren kagit.. Ki Inonu belgeselinden de hatirliyorum bunu .. Kiziyor ve Basbakanliktan aliyor, olumu oncesi.
O aksamustu bir konferansta yan yanalar.
Ismet kagida, gizli yazisan ogrenciler gibi: “Bu gece, aksam yemegini bereber yiyebilecek miyiz?” Yaziyor.
Kemal, “tabii ki” diyor.
Ismet kagida once kirgin, yazacak. Ustunu ciziyor.. “Yani bana cok dargin degilsin?”
Geri cevap geliyor ve Ismet Inonu o kagidi omur boyu sakliyor ki su an onumuzde goruyoruz.
“Hayir, unuttum bile.. Daima oldugu gibi benim arkadasimsin.. Kardesimsin”
Daha benlik bir an, benlik bir yaklasim olamaz!
Ama “ego”yu da hissediyorsun.. O kagit parcasinin altina bile “Kemal Ataturk” diye imzasini atiyor. ;)
Iste boyle anlar cogalmali filmde.. Tolga Ornek’in filmlerinde de oldugu gibi, yer yer canlandirmalar falan cok zorlama bence.
Kurtlere, “otonomi verilebilir.. Ayri sinir cizilirse ulkenin sonu olur” demis, ki cok tartisildi bu da, ac onu.
Can Dundar bunlari yapmiyor; takmis bir hafif onun karakteri vari, “miymiy.. Yalniz ve bagimsiz” Atam imajina..
Her onemli Lider yalniz olur!
Ataturk gibi, dunya tarihine gececek “delice Batililikta” birseyi denemis, ama karakterinde ozunde sapina kadar Dogulu (iltifattir!) Bir adam da elbette duygusal ve yalniz olacaktir.
Karisi yok. Annesi olmus.. Etrafi dalkavuk dolu..
Bunlardan bir, derin analizler, millet Ataturk’u yalniz mi birakti tartismalari cikaracagimiza keske tarihi gercekleri daha arastirsak..
Daha hurce tartissak..
Ezani Turkce mi Arapca mi duymak isterdi?
Muhalefeti neden tamamen susturdu?
O kadar tepeden devrim yapinca, yillar sonra tabandan isyan cikacagina endiseli miydi?
Neden Ismet Inonu yerine, Celal Bayar’i secti?
Neden Fikriye’ye asik oldu?
Sorulacak cok soru var.. Ve tekrar Dundar’in niyetine de sapka..
Ama mesela Cumhuriyet onuncu yil konusmasi sonrasi, “ben hicbir sey hissetmiyorum” dedi deyip kaynak vermezsen.. Su yalnizdi, melankoliktiyi ana fikir yapmaya calisip, biraz kendi miymiy karakterini buraya islersen, belgeselin yavan kalir.
Istanbul’a Cumhurbaskani olarak dondugunde yaveri “cok heyecanli olmalisiniz” demis.. Yine biraz “ego” bir cevap ;) “Bu kalabaliklar oyle guruhlar olabilir ki yarin beni linc de edebilirler” ;)
Belli ki son yillari, hukumet bizimkini daha geri plana itmis.. Hatay oncesi.. Hastaligi otesi.. Neden? Daha bunlara in mesela.. 4 Mevsim tabloso Ata melankolisi arayacagina..
Kendi anilarindan alintilar, bizzat eliyle o Inonu’ye yazdigi vari satirlar benim icin en unutulmaz anlar.
Keske saklanmasa da daha fazlasini direkt agzindan duyabilsek.
Eminim iyi niyetle yola cikan Can Dundar, kendi satirlarini fazla isin icine sokmak istediginden benim icin maalesef belgeseli siradanlasti.
If you enjoyed this post Subscribe to our feed
