Dunya gokdelen sektoru degisiyor

Written on July 26, 2007 by cuneytsoydas

Borsaci tabiriyle 500 metre seviyesi kirildi…

Amerika 400 metre seviyesini once World Trade Canter, sonra Sears Tower ile gecmisti.

Sonra Amerika zoning kanunu yuzunden cok yukari gitmeyi durdurdu. Bunda cok yuksek yaparsan dolduramazsin endisesi de rol oynadi.

Sonra isin icine cekik gozluler girdi. Zaten hep Amerika’yi gecmek isteyen Japonlar deprem korkusundan yapamadilar bir sey. Anakara ve Hong Kong’taki Cinliler olaya el atti. Teknoloji de cok fazla elvermedigi icin anca 350-450 metre seviyesinde binalar yapmaya basladilar.

Kuala Lumpur’dak Petronas ile isin sidik yarisina dokuldugu iyice ayyuka cikti. Sears 442 metreyken, Petronas “bina yuksekligine anten dahil degildir, ancak binanin yapisinda bir mast denen uzanti varsa, sayilir.” maddesi yuzunden aslinda epey daha alcak binasina kocaman mast koyup 452 metre diye cikti karsimiza. Ben halen kesinlikle kabul etmem Petronas Tower’in en yuksek oldugunu, cunku yanyana koydugunda, 2 binanin bitis noktalarina bakarsak Sears tam hatirlamiyorum ama 80 feet daha uzundur…

Sonra isin icine zaten varolus amaclari sidik yaristirmak ve herkesten daha buyugunu, daha yuksegini, daha iyisini yapmak olan Dubai Emiri girdi. Once onlar da 452 metreyi gecemeyeceklerini dusunup daha alcak ama guzel binalar yapmaya basladilar.

400+ supertall, 300+ gokdelen, 200-300 arasi modern yuksek bina sinifina girmis durumdaydik.

September 11 da yuksege dogru cikma yarisinda insanlarin gozunu epey korkuttu.

Ancak, nasil insanoglu depremlerden sonra kisa surede onlem almayi birakir, korku sona erer, September 11′in da negatif etkisi gecti.

Ve Taipei 101 binasi ile gecilemez diye dusunulen 500 metre baraji 2006′da asildi.

Ve Taipei 101′in insaasi zamani 500 metreyi gececegi anlasildigi anda once Dubaililer, sonra Cinliler, arada “yeter artik zoning moning, ben Amerikayim, cikiyorum kardesim yukariya dogru artik” diyen Amerikalilar 500 metreyi sanki normal bir seymis gibi gecmeye basladilar…

Ama bu sefer 1910′larda baslayan “en yuksek binaya sahip olma yarisi”nda gecerli olan eskisini bir kac metre ile gecmek taktigi (bkz 1910-1931 New York yarislari, Chrysler-Empire State yarisi ve Petronas) hic uygulanmamaya baslandi.

Dubaililer 510 metrelik binayi gecebilmek icin oyle 520-530 metre falan demeyip direkt yarisa Burj Dubai ile girdiler.

En yuksek binayi yapmak, hatta oyle yuksek yapmak ki gecebilen cikmasin diye abartmak hareketi ile Burj Dubai yaklasik 650 ile 800 metre arasinda bir yukselige sahip olacak. En fazla kat 110 ile Sears Tower’dayken 200 kati gececekler. Gecen hafta da Taipei 101′i gecip en yuksek bina oldu.

Yuksekligi neden belli degil?

Cunku hem Dubai’de, hem de az ileride Abu Dabi’de rakip sirketler ve emirlikler atmaca gibi bekliyorlar. Daha yuksegini yapmak icin.

Diger yandan “hazir 500 metre gecildi, biz de yapalim” diyen Amerikalilar World Trade Center’in yerine 541 metrelik Freedom Tower ve Chicago’da yapilmasi dusunulen Chicago Spire ile 500 metreyi geciyorlar, hatta Spire 610 metreye ulasacak gibi… Su anda NY’a Empire State’den sonra 2. (Bank Of America Tower-366m), Chicago’ya Sears’tan sonra 2. en yuksek binayi (Trump International Hotel and Tower - 415m) uzun seneler sonra yapiyorlar. 74′den beri sabit olan Sears-Aon-John Hancock uc tepeli silueti degisecek mesela Chicago’nun…

Cinliler de geri kalir mi? Once 4 sene evvel Hong Kong’da 400 metreyi gectikten sonra (Two Int’l Finance - 415m) simdi de yapilmakta olan International Commerce Center (484m), Shanghai World Financial Center (492) ile 500 metreye yaklasiyorlar…

Kore ise bir anda Seoul - Incheon cekismesi cikarip, isi iyice cozutmaya goturduler ve su anda Incheon’da 610 metrelik hem de twin tower olacak Songdo Incheon Towers’i yapiyorlar.

Dubaililer ise Burj Dubai’nin yapimindan sonra artik alt siniri kaldirdilar ve 300 ve 400+ metrelerde sayisiz bina yapiyorlar, cogu residence… 516 metrelik Pentominium yapimi baslayan bir residence, Chicago Spire’in ardindan yapilacak en yuksek only-residence binasi… Bir digeri 460 metrelik Damac Heights…

Yaristaki diger enteresan ulkeler ise cogunlukla “bizde de petrol parasi var, biz de yapariz” diye dusunen Araplar :

- Katarlilar 445 metrelik Dubai Towers Doha,
- Ruslar 380 metrelik Mercury City Tower ve 354 metrelik Federation Tower (bu 2 binalik kompleksin alcak binasi olan 242 metrelik binayi Turk sirketi Ant Yapi yapti, hatta yanilmiyorsam kankamiz Murat Ulmen de o projede calisti) (bunlarin oldugu yerde 15 binalik bir yeni gokdelen sehri kuruluyor),
- Araplar 485 metrelik Abraj Al Bait Tower (Kabe’nin tam karsisina yapilan binalarin en buyugu, “Turkler cok aldi” ve “kutsal bir Turk binasini yikip yapiyorar” diye bizim basinda cok cikti)
- Kuveyt 412 metrelik El Hamra Tower

Bu gelismeleri cok geriden takip eden, etmemek icin direnen, ayaklanan, yatirim yapacaklari dava eden ulkemizde de 200 metre seviyesi kirildi sonunda…

20 katin ustunde herseyin gokdelen olarak nitelendirildigi ulkemizde zaten tum yuksek binalar yalnizca 1 sehirde toplaniyor, bu sehirde de deprem tehlikesi, trafik problemi ve insanlarin yuksegin ihtisamini kesfetmemesi gokdelen yapimini engelliyordu ve halen engellemekte.

Sabanci’nin Akbank’indan daha yuksegi olsun diye yapilan 181 metrelik Is Bankasi uzun yillardir en yuksek binamiz… 40 kat sanki asilmasi yasak olan bir baraj olarak duruyordu ulkemizde… Mashattan, Uphill Court, Metrocity, Sun Plaza, Kozyatagi’ndaki 3 tane 30 kat civarinda olan bina, Polat Tower hep 40′in altinda durdu. Bu siniri sehir icinde kiran tek bina 42 katiyla Sisli Plaza..

Simdi ise yapimlarina baslanan Sapphire 252 metre, Diamond Of Istanbul da 260 metre ile Istanbul’da 200 metre barajini kiran 2 bina olarak goruluyor. Dubaililer’in Dubai Towers Istanbul ile 300 metreye ulasmak istedikleri biliniyor. Onlerinde sayisiz engel var ama hazir Tayyip 5 yil daha basimizda, bir sekilde o binalari dikeceklerdir. Sapphire full hiz giderken Diamond epey yavas ilerliyor, sahibinin Hattatlar olmasi bitecegine dair suphelerimi artiriyor…

Ancak 200 metre sinirini delen 2 binaya ragmen dunyadaki “hadi o zaman biz de yapalim” etkisi ulkemizde gorulmeyecektir. Cunku trafik, yuksek maliyet, cok yuksek satis fiyatlari, deprem korkusu ve yurdum insaninin yuksek binalari sevmemesi buna engel olmaya devam edecektir.

Oysa bir sehirde en guzel gozuken sey o skyline’dir… Hele geceleri…

Posted in Genel

If you enjoyed this post Subscribe to our feed